Ardysia’nın birçok ismi vardır, en bilinenleri şunlardır: Cennet Ağacı veya Mercan Ağacı ve Noel Meyvesi. Özellikle Noel ve Yılbaşı gecelerinde popülerdir.
Açıklama
Ardysia, Mirsinaceae familyasına ait küçük bir çalı veya ağaçtır. Doğu Asya’nın subtropik bölgelerine özgüdür.
Çalıların tüm kısımları süs bitkisidir:
- Yapraklar dökülmez, koyu yeşil renktedir, desenli kenarlı parlaktır. Taç yoğun olup birçok daldan oluşur;
- Çiçekler ilkbaharda veya yaz başında ortaya çıkar. Küçük, beyaz veya pembe renklidirler ve hoş bir kokuya sahiptirler. Birkaç düzine çiçekten oluşan çiçek salkımları aşağıya doğru bakar;
- Meyveleri ardisia’nın ana süslemesidir. Çiçeklenme bittikten hemen sonra ortaya çıkarlar. Olgunlaştıkça renkleri değişir, beyazdan (hafif kremsi bir tonla) kışa doğru koyu kırmızı, mercan veya siyaha dönüşür. Meyveler, bir sonraki çiçeklenmeye kadar ağaçta kalan kümeler halinde düzenlenmiştir.
Yardım edin!
Ardysia o kadar iddiasızdır ki, bazı ülkelerde kontrolsüz aşırı büyüme ve diğer türlerin yok edilmesi tehdidi nedeniyle açık havada yetiştirilmesi yasaklanmıştır.
Popüler türler
Sonuç olarak, 800’den fazla Ardisia türü vardır, ancak iç mekan çiçek yetiştiriciliğinde bir düzineden fazla yaygın değildir. Bunların arasında:
- Ardysia crenata. Dalgalı, koyu yeşil, etli yaprakları olan 2 m boyunda bir çalı. Çiçekler beyaz ya da krem rengi, küçük çiçeklerle zayıf renklidir. Meyveler salkım halinde kümelenir ve olgunlaştığında parlak kırmızı, beyaz veya kremsi olabilir;
- Ardisia curly (Crispa). Amatör yetiştiriciler arasında en az yaygın olan türdür. Boyu 80 cm’ye kadar olan minyatür bir ağaç. Yaprakların belirgin dalgalı kenarları vardır. Çiçekler daha sonra yaz ortasında, hoş bir kokuya sahip güzel beyaz-pembe yıldız şeklinde çiçek salkımları. Meyveleri kırmızıdır ve bir sonraki çiçeklenmeye kadar dallarda iyi kalır;
- Ardysia low (Humilis). Bitkinin boyu nadiren 30-40 cm’yi aşar. Yapraklar alışılmadık, uzun bir şekle ve koyu mor bir tona sahiptir. Meyveler ortaya çıktıktan hemen sonra kahverengi-kırmızıdır, kışa doğru neredeyse siyah ve parlak hale gelir;
- Ardysia solanacea (Solanacea). Bu türün meyvelerinin gölgesi bir öncekiyle aynıdır. Yaprakları uzun, parlak maruldur ve gövdesi kırmızımsı bir renk tonuna sahiptir;
- Ardysia japonica. En küçük türlerden biri, 20-40 cm. Yaprakların keskin bir ucu yoktur, şekilleri ovalliğe daha yakındır. Meyveleri koyu kırmızı, neredeyse siyahtır. Bu tür öncelikle Çin tıbbında (kanser tedavisinde) yaygın olarak kullanılan tıbbi bir bitki olarak yetiştirilir.
Dikim ve bakım
Ardysia son derece iddiasızdır ve yalnızca bir durumda evde kök salamaz – satın alınan bitki başlangıçta kalitesizse (hastalık, zararlı böceklerle enfekte olmuşsa veya satış yerine yanlış taşınmışsa)
Yeniden dikim ve toprak seçimi
Alt tabaka için tek gereklilik nefes alabilir olmasıdır. Torf, yaprak toprağı ve kum karışımı tercih edilir. Odun kömürü ve hindistan cevizi lifi parçaları alt tabakayı hafif ve havadar hale getirebilir. Ağaç hem hafif asidik hem de hafif alkali topraklarda iyi yetişir.
Her iki yılda bir yetişkin bir bitkinin saksısını değiştirin. Genç ardizzia (3-4 yaşına kadar) her yıl yeni bir kaba nakledilmelidir.
Işık rejimi
Ardysia iyi aydınlatılmış bir alanı sever, ancak doğrudan güneş ışığı yapraklarda yanıklara neden olur. Saksı en iyi doğuya bakan bir pencereye yerleştirilir. Yaz günlerinde, doğrudan ışınlardan hafif gölgeleme gereklidir. İlave ışığa ihtiyaç yoktur.
Sıcaklık rejimi
Mevsimle birlikte koşullar da değişir:
- İlkbahar, yaz ve erken sonbaharda: 18 ila 26 derece;
- Sonbahar sonu ve kış aylarında: 14 ila 16 derece.
Hava akımına tolerans göstermez. Kış aylarında yüksek sıcaklıklarda tutulursa, meyveler kuruyacak ve pörsüyecektir.
Not:
Sıcak kışlama çiçeklenme üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Çiçeklenme seyrek ve kısa ömürlü olur.
Nem
Yıl boyunca yüksek nem oranı korunmalıdır. Bu, düzenli olarak yağmurlama yaparak veya odaya bir nemlendirici yerleştirerek sağlanabilir. Çiçeklerin üzerine nem gelmediğinden emin olun: düşebilirler. Nem oranının çok düşük olması bitkinin yaprak uçlarını kurutarak çekiciliğini kaybetmesine, daha az meyve üretmesine ve daha çabuk dökülmesine neden olur.
Sulama
Yaz ayları boyunca bolca sulayın ve karterdeki fazla nemi aldığınızdan emin olun. Sulama sıklığı, toprağın üst tabakası kuruduktan sonradır. Sonbaharın başından ilkbaharın ortasına kadar, haftada bir veya iki defadan fazla olmamak kaydıyla orta derecede sulayın. Nem eksikliğinin ana belirtisi yumuşak ve sarkık yapraklardır.
Gübreleme
Mayıs-Eylül ayları arasında gübreleyin. Gübreleme ayda en az iki kez yapılmalıdır. Çiçekli bitkiler için tasarlanmış bir kompoze gübre uygundur. Ekim ayından itibaren Ardysia büyümesini yavaşlatır ve bahara kadar herhangi bir gübreye ihtiyaç duymaz.
Budama
Bunun için en uygun zaman Mart/Nisan aylarıdır. Yuvarlak veya oval şekilli bir çalı oluşturmak ve aşırı gerilmeyi önlemek için kesin. Tüm sürgünlerin toplam uzunluklarının ¼’ü kadar kısaltılması gerekecektir.
Yayılma
Genç bir ardisia bitkisi üretmek için iki yöntem kullanılabilir:
- Tohumdan yetiştirildi. Dikim materyali olarak en az 10 mm çapında olgun meyveler seçin. Yuvarlak tohum taşını posadan çıkarın ve 1 cm derinliğe kadar nemli toprağa ekin. Üzerini cam veya streç filmle kapatın ve sıcak bir yere (23-25°C) koyun. Fideler dikimden 30-40 gün sonra ortaya çıkacaktır. Fideler üç gerçek yaprak ortaya çıktığında toplanabilir. Genç bitkiler üçüncü büyüme yılına kadar çiçek açmayacaktır. Tohumlar depolama için uygun değildir ve çıkarıldıktan sonra çimlenmelerini hızla kaybedeceklerdir;
- Çeliklerle. Sürgünlerin uçları köklü olmalıdır. Nemli, hafif toprağa dikilmeli ve üzerleri bir sera ile örtülmelidir. Yetiştirme koşulları: yüksek nem ve sıcaklık (yaklaşık 25 santigrat derece). Kök sistemi ekimden en geç bir ay sonra oluşacaktır. Bu yöntem, kesimlerden sonra 1-2 yıl içinde çiçekli bir çalı elde etmenizi sağlar.
Olası sorunlar
Ardisya yetiştiriciliği sırasında aşağıdaki sorunlar ortaya çıkabilir:
- Düşen yapraklar, kahverengi lekelerin ortaya çıkması toprağın aşırı sulanmasının bir işaretidir. Sulamayı azaltın veya ihmal edilmiş durumlarda, çürümüş kökleri çıkararak ağacı yeni toprağa yeniden dikin;
- Yaprak plakasının kenarında kuru lekeler – bitki kuraklıktan veya yetersiz hava neminden muzdariptir. Saksı yeni bir yere taşınmalı ve havadaki nem seviyesi artırılmalıdır;
- Yaprakların tek tip sararması ışık eksikliğinin bir belirtisidir. Yeniden saksıya koyduktan sonra sorun devam ederse, gübre dozu artırılmalı veya gübre değiştirilmelidir (özellikle genç bitkiler için);
- Yaprak plakası üzerinde beyazımsı veya kahverengimsi bir renk alan kuru lekeler güneş yanığıdır. Ardysia’nın doğrudan güneş ışığından korunmaya ihtiyacı vardır;
Önemli:
Yaprak kenarındaki şişkinlikler bir hastalık değil, birçok Ardizzia türünün biyolojik bir özelliğidir. Bu oyuklara, havadaki nitrojeni özümsemeye ve geri dönüştürmeye yardımcı olan semiyotik nitrojen sabitleyici bakteriler neden olmaktadır.
Ardysia’yı etkileyen zararlılar:
- Et böceği, yaprakların üzerinde mumsu, pamuk benzeri bir salgı bırakan beyazımsı bir böcektir;
- Uyuz – gövde ve yapraklarda yapışkan bir yüzeye sahip kahverengi, dışbükey lekeler;
- Yaprak bitleri beyaz, yeşil veya kahverengi renkte olan küçük böceklerdir. Yaprakların alt tarafında koloniler halinde yaşar ve yapışkan bir kalıntı bırakır;
- Örümcek akarı – siyah noktalar içeren en ince örümcek ağının varlığı ile karakterize edilir.
Tüm bu zararlılar sistemik olmayan insektisitlerle kontrol edilebilir: “Aktellik veya Vertimek.
Ardysia, sadece iç mekan çiçekçiliğinde değil, aynı zamanda geleneksel Çin tıbbında da yaygın olarak kullanılan süslü, gösterişsiz bir bitkidir. Başarılı bir şekilde yetiştirilmesi için gereken koşullar yüksek nem ve düzenli gübrelemedir.
